Căn cứ Điều lệ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh do Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đoàn thông qua ngày 19/12/2007, Ban Thường vụ Trung ương Đoàn hướng dẫn toàn Đoàn thực hiện đúng và thống nhất Điều lệ Đoàn như sau:
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện. Đoàn bao gồm những thanh niên tiên tiến, phấn đấu vì mục tiêu, lý tưởng của Đảng là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Năm 1953, Bác Hồ đi chiến dịch Đông Khê, Bác có đến thăm đơn vị thanh niên xung phong làm đường và Bác căn dặn thanh niên “Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền, đào núi và lấp biển, quyết chí cũng làm nên”. Bài thơ ấy đăng trên báo Cứu quốc và nhạc sĩ Hoàng Hòa – khi ấy đang công tác trong vùng địch hậu ở Thái Bình, đã đem phổ nhạc.
Nhằm củng cố, nâng cao chất lượng chi đoàn, tại Đại hội đại biểu Đoàn toàn quốc lần thứ X đã biểu quyết thông qua Điều lệ Đoàn, trong đó có nội dung quan trọng là việc quy định Đoàn viên có nhiệm vụ tham gia sinh hoạt nơi cư trú (Tại khoản 3, điều 2, Chương I – Điều lệ Đoàn khóa X).
Ngay từ khi mới ra đời, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đoàn đã phát huy được vai trò xung kích, với những gương đoàn viên hy sinh, chiến đấu để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ của Đảng, xứng đáng là cánh tay đắc lực và là đội dự bị của Đảng.
Suốt 75 năm cống hiến và trưởng thành dưới ngọn cờ của Đảng quang vinh và Bác Hồ kính yêu, tổ chức Đoàn và tuổi trẻ nước ta đã xây đắp nên những truyền thống vẻ vang.
Mỗi chặng đường lịch sử của dân tộc, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh có những hình thức đấu tranh và những nhiệm vụ đặt lên hàng đầu khác nhau. Với mỗi giai đoạn, tên gọi của Đoàn đã được thay đổi.
Nguyễn Xí, tên chữ Hán có nghĩa là ngọn lửa rực sáng (Xí) của họ Nguyễn, sinh năm Đinh Sửu (1397) tại làng Thượng Xá huyện Chân Phúc (nay là xã Nghi Hợp, huyện Nghi Lộc) tỉnh Nghệ An. Mới hơn 9 tuổi đầu, ông đã mồ côi cả cha lẫn mẹ, lớn lên từng chứng kiến nhiều biến thiên của lịch sử.
Họ là những người lính lên đường chi viện cho chiến trường miền Nam trước ngày Chiến thắng 30-4 không lâu. Đất nước hoà bình, thống nhất, họ trở thành những người công nhân chủ lực “đào núi, ngăn sông” trên công trình đại thuỷ nông Kẻ Gỗ và nhiều công trình khác. Ba mươi lăm năm ngoảnh lại, những cựu binh ngày nào mái tóc giờ đã ngã màu sương, không ít chị em trong số họ quá lứa lỡ thì khi đã gửi lại tuổi xuân cho rừng xanh núi đỏ…
